ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ವಚನಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ಭಾವಾರ್ಥ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಇಸವಿಯಿಂದ 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಉಡುತಾಡಿ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ತಂದೆ ನಂಗಯ್ಯ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಸುಮತಿ ಅವರು ಧರ್ಮನಿಷ್ಠ ಶೈವವೀರಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದರು. ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ದೇವರ ಮೇಲಿನ ಗಾಢ ನಂಬಿಕೆ ಹಾಗೂ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಯ ದೀಪ ಬೆಳಗಿದ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ, ಕೀಟ, ಹೂವಿನ ಮೇಲೆ ದೇವರಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದ ಆಸಕ್ತಿ ತೋರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವಭಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಮಗುಚಿಕೊಂಡ ಅವರು, ಭಕ್ತಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ತನಗೊಂದು ಸ್ಥಾನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಂಡರು.

ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ಲಿಂಗದ ಚಿಂತೆ,
ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ಭಕ್ತರ ಚಿಂತೆ
ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ಆದ್ಯತೆ ಚಿಂತೆ
ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಯ್ಯನ ಚಿಂತೆಯಲ್ಲದೆ
ಲೋಕದ ಮಾತು ನಮಗೇಕಣ್ಣಾ ?
ಅಕ್ಕ ಕೆಳಾ ,ನಾನೊಂದು ಕನಸ ಕಂಡೆ
ಅಕ್ಕಿ,ಅಡಕೆ,ಓಲೆ, ತೆಂಗಿನಕಾಯ ಕಂಡೆ
ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಜಡೆಗಳ ಸುಲಿಪಲ್ಲ ಗೊರವನು
ಭಿಕ್ಷಕ ಮನೆಗೆ ಬಂದುದ ಕಂಡೆನವ್ವಾ
ಮಿಕ್ಕು ಮೀರಿ ಹೋಹನ ಬೆಂಬೆತ್ತಿ ಕೈವಿಡಿವೆನು
ಚನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಕಂಡು ಕಣ್ ತೆರೆದನು
ತನುಕರಗದವರಲ್ಲಿ ಮಜ್ಜಿನವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ ನೀನು
ಮನ ಕರಗದವರಲ್ಲಿ ಪುಷ್ಪವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ ನೀನು
ಹದುಳಿಗಳಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ಗಂಧಾಕ್ಷತೆಯನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ ನೀನು
ಜ್ಞಾನ ಶುದ್ಧವಿಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ಧೂಪವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ ನೀನು
ಅರಿವು ಕಣ್ಣೀರೆಯದವರಲ್ಲಿ ಆರತಿಯನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ ನೀನು
ತ್ರಿಕರಣ ಶುದ್ಧವಿಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ನೈವೇದ್ಯವನೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ ನೀನು .
ಪರಿಣಾಮಿಗಳಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ಇರಲೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ
ಹೃದಯ ಕಮಲ ಶುದ್ಧವಿಲ್ಲದವರಲ್ಲಿ ಇರಲೊಲ್ಲೆಯಯ್ಯಾ ನೀನು
ಎನಲ್ಲಿ ಏನುಂಟೆಂದು ಎನ್ನ ಕರಸ್ಥಲವನಿಳಿಗೊಂಡೇ
ಹೇಳಾ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ,
ನಾಳೆ ಬರುವುದು
ನಮಗಿಂದೇ ಬರಲಿ
ಇಂದು ಬರುವುದು
ನಮಗೀಗಲೇ ಬರಲಿ !
ಆಗೀಗಲೆನ್ನದಿರು
ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ.
ಲೋಕದ ಚೇಷ್ಟೆಗೆ ರವಿ ಬಿಜವಾದಂತೆ
ಕರಣಂಗಳ ಚೇಷ್ಟೆಗೆ ಮನವೇ ಬೀಜ
ಎನಗುಳ್ಳುದೊಂದು ಮನ ಆ ಮನ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಒಡವೆರೆದೆ ಬಳಿಕ
ಎನಗೆ ಭವವುಂಟೆ ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ.
ಮರವಿದ್ದು ಫಲವೇನು ನೆಳಲಿಲ್ಲದನ್ನಕ್ಕ ?
ಧನವಿದ್ದು ಫಲವೇನು ದಯವಿಲ್ಲದನ್ನಕ್ಕ
ಹಸುವಿದ್ದು ಫಲವೇನು ಹಯನಿಲ್ಲದನ್ನಕ್ಕ
ರೂಪಿದ್ದು ಫಲವೇನು ಬಾಣವಿಲ್ಲದನ್ನಕ್ಕ
ನಾನಿದ್ದು ಫಲವೇನು ನಿಮ್ಮ ಜ್ಞಾನವಿಲ್ಲದನ್ನಕ್ಕ
ಚನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ
ಭಕ್ತಿಗೆ ಅರ್ಪಿತ ಜೀವನ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ದೇವರನ್ನು ಚನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಎಂಬ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಇಷ್ಟದೇವತೆಯಾಗಿ ಆರಾಧಿಸಿದರು. ದೇವರ ಮೇಲೆ ಅವರ ಭಕ್ತಿ ಇಷ್ಟು ಗಾಢವಾಗಿತ್ತು ಎಂದರೆ, ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ವೀರಶೈವ ದಾರ್ಶನಿಕ ಭಕ್ತಿಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹತ್ತಿದರು. ತಂದೆ ತಾಯಿಯ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ, ರಾಜನ ವಿವಾಹದ ಒತ್ತಡ ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ಅವರು ಎಲ್ಲವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ದೇವರಲ್ಲಿ ನೆಲೆ ಕಂಡರು.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಮಾಂಸಹಾರಿ, ಜಾತಿ-ಪಾತಿ ಭೇದ, ಸ್ತ್ರೀ-ಪುರುಷ ಮಧ್ಯದ ಅಸಮಾನತೆ, ಮೆರವಣಿಗೆಗಳಂತಹ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಅವರು ದೇಹವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾದುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದರು. ಅನಿತ್ಯವಾದ ಈ ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಯಿತ್ವವಿಲ್ಲ, ಎಂದು ತಿಳಿದವರು ಜೀವನವೆನ್ನುವುದು ಭಗವಂತನೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಮಾಡುವ ಯಾತ್ರೆಯೆಂದು ಬೋಧಿಸಿದರು.
ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕೊಡುಗೆ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಬರೆಯುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕವಿತೆಗಳೂ ವಚನಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿವೆ. ಇವರ ವಚನಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭಕ್ತಿ, ತಾತ್ವಿಕತೆ, ಜೀವನದ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಮತ್ತು ವೈರಾಗ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಬರೆಯುವ ಶೈಲಿ ಬೇರೆಯವಳಾಗಿ, ಪುರಷ ವಚನಕಾರರಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನದೇ ಆದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವಳು ತನ್ನ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವರನ್ನು ಪ್ರೇಮಿಯಾಗಿ, ಬಾಂಧವ್ಯವಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಾರೆ
ನೀ ನಿನ್ನ ಚನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವರಲ್ಲಿ,
ನನ್ನೊಳಗಿನ ಬೆಳಕು ಕಣ್ತುಂಬಿಸು,
ಬೇರೇನು ಬೇಡವಯ್ಯಾ!
ಈ ರೀತಿಯ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವರ ಮೇಲಿನ ಗಾಢ ಪ್ರೀತಿ, ಆತ್ಮನಿಷ್ಠೆ ಹಾಗೂ ತ್ಯಾಗಪರ ಜೀವನದ ಪುಟಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರು ನಿಜವಾದ ವೈರಾಗ್ಯಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನೆ ನೀಡಿದವರು.
ಅಳಿಸದ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಭಿಮಾನ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ತನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಎಲ್ಲಾ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಎದುರಿಸಿದವರು. ಅವರು ರಾಜ್ಯದ ರಾಜನ ವಿವಾಹದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಮರೆತು, ಪುರೋಹಿತಿಕೆಯ ಮರೆತು, ದೇವರಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಪ್ರೇಮವೊಂದನ್ನು ಆರಾಧಿಸಿ ತಪಸ್ವಿಯಾಗಿ ಜೀವನ ನಡೆಸಿದರು. ಅವರ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಎಲ್ಲ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ಶಕ್ತಿಯ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ.
ಅವರು ಶರೀರದ ಮೇಲೆ ಭ್ರಮೆ ಇಡುವುದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಬಟ್ಟೆಯಿಲ್ಲದ ವಸ್ತ್ರಧಾರೆಯಾಗಿ ಬದುಕಿದರು ಎಂಬುದು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಇದು ಯಾವುದೇ ಅಶಿಷ್ಟತೆಯಾಗಿ ಅಲ್ಲ, ಶರೀರವೆಂಬ ಮಾಯೆಯ ಬಂಧನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ ವೈರಾಗ್ಯ ರೂಪ.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಮತ್ತು ಶರಣ ಪರಂಪರೆ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಬಸವಣ್ಣ, ಶರಣರು ಹಾಗೂ ಇತರ ವಚನಕಾರರೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಿದವರು. ಅವರು ಕಲ್ಯಾಣದ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತತ್ತ್ವ, ಅನುಭವ, ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಇದು ಆ ಕಾಲದ ನವಚೇತನವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಳವಳಿಗೆ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಿತು. ತಮ್ಮ ತತ್ವಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪುರುಷರಿಂದಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠರಾಗಿದ್ದರು.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಭಾವ
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಇಂದಿಗೂ ಮಹಿಳಾ ಅಧೀನತೆ, ಸಮಾಜದ ಅಸಮಾನತೆ, ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿರುದ್ಧ ದ್ವನಿ ಎತ್ತಿದ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿ ಗೌರವ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಜೀವನ ಶೈಲಿ, ವಚನಗಳು, ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯ – ಇವೆಲ್ಲವು ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಶಾಶ್ವತ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿವೆ. ಮಹಿಳೆಯರ ಧೈರ್ಯಕ್ಕೆ, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಗೂ ತಾವು ಎಷ್ಟೊಂದು ಶಕ್ತಿಯುತ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಸಾಕ್ಷಿಯಾದವರು.
ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯು ಭಕ್ತಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ ಮಹಿಳೆ. ಅವರು ತನ್ನ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾವಿರಾರು ಜನರ ಹೃದಯಗಳನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿದವರು. ಅವರ ಜೀವನ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ತಾರ್ಕಿಕತೆ, ಭಕ್ತಿಯ ಶುದ್ಧತೆ, ಹಾಗೂ ಶಬ್ದಗಳ ಶಕ್ತಿ ಇಂದಿಗೂ ನಮ್ಮೊಳಗೆ ಜೀವಂತವಾಗಿವೆ. ಅವರ ತತ್ವ, ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಕೃತಜ್ಞತೆಯಿಂದ ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವಾಗಿದೆ.