ಗಣಪತಿಯ 108 ಹೆಸರುಗಳು
ಶ್ರೀ ಗಣೇಶನು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯ ದೇವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ. ಗಣೇಶನು ವಿಘ್ನವಿನಾಶಕ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ದೈವ, ಆರಂಭದ ದೇವತೆ, ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಪೂಜಿಸಬೇಕಾದವನೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೇದಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಇಂದಿನ ನಿತ್ಯ ಜೀವನದ ತನಕ ಶ್ರೀ ಗಣಪತಿಯ ಭಕ್ತಿ ಅಪಾರವಾಗಿದೆ.
ಗಣೇಶನ ಜನ್ಮ ಕಥೆ
ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆ ಪ್ರಕಾರ, Goddess ಪಾರ್ವತಿಯವರು ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಲೇಪನದ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಒಂದು ಬಾಲಕನನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ತಾವು ಸ್ನಾನಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಇಡುವರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಬಂದು ಒಳ ಹೋಗಲು ಯತ್ನಿಸಿದಾಗ ಆ ಬಾಲಕನು ತಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಕೋಪಗೊಂಡ ಶಿವನು ಆ ಬಾಲಕನ ತಲೆಯನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಕ್ಷಣ ಪಾರ್ವತಿ ಆಘಾತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ. ಬಳಿಕ ಶಿವನು ಆ ಬಾಲಕನಿಗೆ ಮೊದಲ ಎದುರಾದ ಗಜದ ತಲೆಯನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ಅವನಿಗೆ ಪುನರ್ಜೀವನ ಕೊಡುವರು. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಗಣೇಶನಿಗೆ ಆನೆಯ ತಲೆ ಉಂಟಾಯಿತು.
ಗಣಪತಿಯ ರೂಪ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ
ಶ್ರೀ ಗಣಪತಿಯು ಹಸ್ತಿಯ ಮುಖ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ “ಗಜಮುಖ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರು ಒಂದು ಮುಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮೋದಕವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಪಾಶ ಮತ್ತೊಂದರಲ್ಲಿ ಅಂಕುಶ ಮತ್ತು ಇನ್ನುತ್ತ ಒಂದು ಕೈ ಆಶೀರ್ವಾದ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಅವರ ವಾಹನ ಎಂದರೆ ನಾಯಿ ಅಲ್ಲ, ದೊಡ್ಡ ಹಸ್ತಿ ಅಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸಣ್ಣ ಮೂಷಿಕ ಇದು ಬುದ್ಧಿಯ ಸಂಕೇತ.
ಮೂಷಿಕವು ಮನಸ್ಸಿನ ಚಂಚಲತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ತನ್ನ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಗಣೇಶನು ಧೈರ್ಯ, ನಿಯಂತ್ರಣ ಹಾಗೂ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯ ಪ್ರತೀಕ.
ಶ್ರೀ ಗಣೇಶನ ವಿವಿಧ ಹೆಸರುಗಳು
ಗಣೇಶನಿಗೆ ಸಾವಿರಾರು ಹೆಸರುಗಳಿವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಪ್ರಮುಖವಾದ 50 ಹೆಸರುಗಳು
ಗಣಪತಿ
ವಿನಾಯಕ
ವಿಘ್ನೇಶ್ವರ
ಲಂಬೋದರ
ಗಜಮುಖ
ಏಕದಂತ
ಗುಣಾತೀತ
ವಿಘ್ನರಾಜ
ಸಿದ್ದಿವಿನಾಯಕ
ದುರ್ಮುಖ
ಹೇರಂಬ
ಸ್ಕಂದಪೂರ್ವಜ
ಗಜಾನನ
ಧೂಮ್ರಕೇತು
ಶೂರಪರ್ಕ
ಮೋದಕಪ್ರಿಯ
ಕಪಿಲ
ಆಕೂಪಾರ
ಬಲಚಂದ್ರ
ಭಾಲಚಂದ್ರ
ಯೋಗೇಶ
ಗಣಾಧಿಪ
ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರ
ಬುದ್ಧಿದಾತಾ
ಸುಂದರಮುಖ
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ
ಶಂಭುಪುತ್ರ
ಪಾರ್ವತೀಪುತ್ರ
ಶಕ್ತಿನಂದನ
ವಿಜಯವಿನಾಯಕ
ಅಗ್ರಗಣ್ಯ
ತರುಣ
ಶಾಕ್ರತುಂಡ
ಹಸ್ತಿಮುಖ
ಮುಷಿಕವಾಹನ
ನಾಗನಾಯಕರಾಜ
ಸರ್ವೇಶ್ವರ
ಪ್ರಥಮಪೂಜ್ಯ
ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣ
ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾಯಕ
ಕಾಮನಾಶಕ
ವಿಷ್ಣುವಲ್ಲಭ
ಭಕ್ತಪ್ರಿಯ
ಸೌಮ್ಯಮುಖ
ಶರನಾಗತವತ್ಸಲ
ನೃತ್ಯಪ್ರಿಯ
ಸರ್ವವಿಘ್ನಹರ
ಮಹಾಕಾಯ
ಜ್ಞಾನಗಮ್ಯ
ಪ್ರಜಾಪಾಲಕ
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹೆಸರಿಗೂ ವಿಶೇಷ ಅರ್ಥವಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವಿಘ್ನೇಶ್ವರ ಎಂದರೆ ವಿಘ್ನಗಳನ್ನು ದೂರ ಮಾಡುವವನು, ಬುದ್ಧಿಪ್ರದಾತ ಎಂದರೆ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ನೀಡುವವನು.
ಶ್ರೀ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ
ಶ್ರೀ ಗಣೇಶನಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಹಬ್ಬವೇ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ. ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷ ಚತುರ್ಥಿಯಂದು ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರು ಮಣ್ಣಿನ ಗಣಪತಿ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಮನೆಗೆ ತಂದು 1, 3, 5 ಅಥವಾ 10 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಪೂಜಿಸಿ ನಂತರ ಜಲದಲ್ಲಿಡುತ್ತಾರೆ.
ಈ ಹಬ್ಬವು ಹೌದು ಒಂದೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಅಲ್ಲ, ಇದು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆ, ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರತೀಕವೂ ಹೌದು. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಬಹು ವೈಭವದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಶ್ರದ್ಧಾ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ
ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಎಲ್ಲ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಗಳು ಶ್ರೀ ಗಣೇಶಾಯ ನಮಃ ಎಂಬ ಶ್ಲೋಕದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಗಣೇಶನನ್ನು ಆದಿ ದೈವ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅವನ ಪೂಜೆಯಿಲ್ಲದೆ ಯಾವುದೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯ ಪೂರ್ಣವಲ್ಲ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪರೀಕ್ಷೆ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಜೀವನ ಅಥವಾ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಾಗ ಗಣೇಶನಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುವುದು ಬಹು ಸಾಮಾನ್ಯ.
ಗಣೇಶನು ಕಲಿಸುವ ಮೌಲ್ಯಗಳು
ವಿಭಿನ್ನತೆ: ಗಣಪತಿಯು ಆನೆಯ ತಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಪ್ತ ಶಕ್ತಿಯ ಚಿಹ್ನೆಯೂ ಹೌದು. ವಿಭಿನ್ನತೆಯೊಂದಿಗಿನ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕಾರಶೀಲತೆಯ ಸಂಕೇತ.
ಅಹಂ ಪರಿಹಾರ: ಗಣಪತಿಯು ತನ್ನ ಮೂರ್ತಿಯಲ್ಲಿ ದೇಹಕ್ಕೆ ಸಣ್ಣ ವಾಹನ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಗೆ ಅಹಂ ಅಲ್ಲ, ಭಕ್ತಿ ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಸಾರುತ್ತದೆ.
ಅಡಿಗಟ್ಟಿಲ್ಲದ ಪ್ರೀತಿಗೆ ಮಾದರಿ: ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದ ಜನರು ಜೈನ್, ಬೌದ್ದ, ಸಿಖ್ ಸಹಿತ ಗಣಪತಿ ಆರಾಧನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀ ಗಣೇಶನು ಕೇವಲ ಪೂಜೆಯ ದೇವತೆ ಅಲ್ಲ. ಅವರು ನಂಬಿಕೆ, ಶ್ರದ್ಧೆ, ಶಾಂತಿ, ಸಂಯಮ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ನಮಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ಹಬ್ಬ, ಪ್ರತಿ ಶುಭ ಕಾರ್ಯ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅವರು ನಮ್ಮ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅರ್ಥ, ಪ್ರೇರಣೆ, ಮತ್ತು ದೈವಸಾನ್ನಿಧ್ಯವನ್ನು ತರುತ್ತಾರೆ.
ಅವನ ಭಕ್ತಿಯು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೆ ದಾರಿ ಹೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಇಂದಿಗೂ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಗಣಪತಿಯು ಆಧುನಿಕತೆ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನಡುವಿನ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.