51 ಇಂದ್ರನ ಹೆಸರುಗಳು

ಭಾರತೀಯ ಪೌರಾಣಿಕ ಮತ್ತು ವೇದ ಕಾಲದ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲೊಬ್ಬನಾದ ಇಂದ್ರ ದೇವರು, ದೇವತ ರಾಜನಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟವರು. ಅವರು ಮಳೆ, ಗಾಳಿಯ ತೀವ್ರತೆ, ವಿದ್ಯುತ್, ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಯ ದೇವತೆ. ಇವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಉಲ್ಲೇಖಗೊಂಡ ದೇವರಾಗಿದ್ದು, ವೇದಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಲಿದ್ದವರು.

ಇಂದ್ರನ ಜನ್ಮ ಮತ್ತು ಉತ್ಭವ

ಇಂದ್ರನು ಕಶ್ಯಪಮುನಿ ಮತ್ತು ಅದಿತಿಯ ಪುತ್ರನೆಂದು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಆದಿತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಪುತ್ರರನ್ನು ಆದಿತ್ಯರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂದ್ರನು ಅವರ ಪೈಕಿ ಪ್ರಮುಖನು. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರನು ಜಗತ್ತನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ, ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ, ದೈತ್ಯರನ್ನು ಸಂಹರಿಸುವ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾದ ದೇವತೆ ಎಂಬ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತರಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಇಂದ್ರನ ಶಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಇಂದ್ರನು ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ವಜ್ರಾಯುಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಈ ವಜ್ರಾಯುಧವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಸಹಾಯದಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾದ ಶಕ್ತಿಯಾಯುಧ. ಇಂದ್ರನು ತನ್ನ ಹಸ್ತದಿಂದ ವಜ್ರವನ್ನು ಎಸೆದು, ದಾನವ ದೈತ್ಯರನ್ನು ಸಂಹರಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಇಂದ್ರ

ಸೂರಪತಿ

ದೇವೇಂದ್ರ

ಶಚಿಪತಿ

ಮಘವಾನ್

ವಜ್ರಧಾರಿ

ವಜ್ರಪಾಣಿ

ಪಾಕಶಾಸನ

ಸ್ವರ್ಗನಾಥ

ದೇವರಾಜ

ಅಮರಾಧಿಪ

ಪುರಂದರ

ಪಾಕಹಂತಾ

ಸಚ್ಚಿದಾನಂದ

ದಿವ್ಯಪಾಲಕ

ಮಾಘ

ವೈಶ್ರವಣ

ಸೋಮನಾಥ

ಸ್ತವ್ಯ

ಗಂಧರ್ವಪತಿ

ಇಂದ್ರದೇವ

ವರದಾಯಕ

ಜ್ಞಾನಪತಿ

ಆಯುಷ್ಮಾನ್

ಪವಿತ್ರಾತ್ಮಾ

ಅಮರೇಶ್ವರ

ತ್ರೈಲೋಕ್ಯನಾಥ

ಮಹೇಂದ್ರ

ಋತುನಾಯಕರಾಜ

ಸೂರಸೇನ

ವಿಶ್ವಪಾಲಕ

ಧರ್ಮಪಾಲಕ

ವರಧಾತಾ

ಅಮೃತಪಾನಿ

ಐರಾವತವಾಹನ

ದೇವಾಧಿಪ

ಶಕ್ತಿಮಾನ್

ತ್ರಿದಶಾಧಿಪ

ಮಾರುತೇಶ

ಶಚೀನಾಥ

ದಿವಿಕೇತನ್

ದೇವಸಿಂಹಾಸನಸ್ಥ

ವಿದ್ಯುತ್‌ನಾಥ

ಮೇಳಪಾಲಕ

ಸತ್ಯಸಂಧ

ಮನುಜಪೂಜಿತ

ವಜ್ರಕಿರೀಟ

ಪಾಕವಿದ್ಯುತ್

ತೇಜಸ್ವಿ

ಅಭಯದಾತಾ
ಇವರು ಐರಾವತ ಎಂಬ ಶ್ವೇತ ಗಜದ ಮೇಲೆ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಗಜನು ಸಮುದ್ರಮಥನದಿಂದ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಬಂದು ಇಂದ್ರನ ವಾಹನವಾಯಿತು. ಇಂದ್ರನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಆಭರಣ ಧರಿಸಿರುವ, ಅಪ್ರತಿಮ ಶಕ್ತಿಯ, ಸುಂದರ ಕಾನನಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ, ಅಮೃತಪಾನ ಮಾಡುವ ದೇವತೆ.

ಇಂದ್ರ ಮತ್ತು ವಜ್ರಾಯುಧ

ಇಂದ್ರನ ಪ್ರಮುಖ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರವೇ ವಜ್ರಾಯುಧ. ಇದು ದೈತ್ಯ ವೃತ್ರಾಸುರನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾದ ಶಸ್ತ್ರ. ವೃತ್ರನು ಮಳೆ ನೀರನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ತುಂಬಿಕೊಂಡು ಎಲ್ಲಾ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಿಸಿಲಿನಿಂದ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದ. ಇಂದ್ರನು ತನ್ನ ವಜ್ರದಿಂದ ಆ ದೈತ್ಯನನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ ಭೂಮಿಗೆ ಮಳೆಯ ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು ತಂದನು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ ಇಂದ್ರನನ್ನು ಮಳೆ ಮತ್ತು ವಜ್ರದ ದೇವತೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇಂದ್ರನ ನಿವಾಸ – ಸ್ವರ್ಗ

ಇಂದ್ರನು ದೇವಲೋಕ ಅಥವಾ ಸ್ವರ್ಗಲೋಕದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಲೋಕವನ್ನು ಅಮರಾವತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅಪ್ಸರೆಯರು, ಗಂಧರ್ವರು, ಚಾರಣರು, ಮನುಷ್ಯರೆಲ್ಲರೂ ಇಂದ್ರನ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಇಂದ್ರನ ಪತ್ನಿ ಶಚಿದೇವಿ ಅಥವಾ ಇಂದ್ರಾಣಿ. ಇವರು ನಿತ್ಯವೂ ದೈವಿಕ ಕಲಾವಿದರೊಂದಿಗೆ ಕಲಾಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಇಂದ್ರನು ಭಕ್ತರಿಗೆ ನೀಡುವ ಅನುಗ್ರಹಗಳು

ವರ್ಷಾಕೃಪೆ: ಕೃಷಿ ದೇಶವಾದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಮಹತ್ವ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಇಂದ್ರನ ಆರ್ಶೀವಾದದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ.

ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರತೀಕ: ಯುದ್ಧ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯ ಹರಿಕಾರ.

ಭಕ್ತರ ರಕ್ಷಣೆ: ಪ್ರಲಯ, ಪ್ರವಾಹ ಅಥವಾ ಬರದಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ.

ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಮತ್ತು ಐಶ್ವರ್ಯ ದಾತಾ: ಜೀವಮಾನ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ಶಕ್ತಿ.

ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳು

ಗೋವರ್ಧನ ಪರ್ವತ ಕತೆ
ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಇಂದ್ರನು ತನ್ನ ಹೆಮ್ಮೆ ಹಾಗೂ ಶಕ್ತಿಯನ್ನೆಲ್ಲಾ ನೆಲೆಗೆ ತೋರಿಸಲು ಗೋಕುಳದ ಮೇಲೆ ನಿರಂತರ ಮಳೆಯ ಆರ್ಭಟವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅದನ್ನು ನೋಡುವ ಕೃಷ್ಣನು ಗೋವರ್ಧನ ಪರ್ವತವನ್ನು ತನ್ನ ಬಲದೊಳಗಿಡಿ ಎತ್ತಿ, ಗೋಕುಲದ ಜನರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಇಂದ್ರನು ತನ್ನ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಇಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ತೀರ್ಪುಗಳು

ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಮಾನ್ಯರಾದ ಇಂದ್ರನು, ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಹಂಕಾರ, ಮೋಹ ಹಾಗೂ ತಪ್ಪು ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಉದಾಹರಣೆ ಶಚಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಅಪ್ಸರೆಯರ ಕಡೆ ಮೋಹಗೊಳ್ಳುವುದು ಅಥವಾ ತಪಸ್ವಿಗಳ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುವುದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇಂದ್ರನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪಾಠವನ್ನೂ ಕಲಿಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಇಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರನ ಆರಾಧನೆ ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ. ಆದರೆ ವೇದಕಾಲದ ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರನು ಪ್ರಮುಖ ದೇವ. ಇಂದ್ರಾಯ ಸ್ವಾಹಾ ಎಂಬ ಮಂತ್ರದಿಂದ ಪೂಜೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕೆಲವು ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಮಳೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಇಂದ್ರ ಪರ್ವ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲ ಬಲವಾದ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುವುದು ಶಕ್ತಿಯ ಬುದ್ಧಿಯ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.

ಇಂದ್ರ ದೇವನು ಭಾರತೀಯ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯ, ವರ್ಚಸ್ಸಿನ, ಆರ್ಥಿಕ ಸಿದ್ಧಿಯ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯ ಪರಾಕ್ರಮದ ಸಂಕೇತ. ಋಗ್ವೇದದಿಂದ ಇಂದಿನ ಪುರಾಣಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಬಂದ ದೇವೇಂದ್ರನ ಪಾತ್ರ, ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಛಾಪು ಬೀರಿದೆ. ಇಂದ್ರನ ಕುರಿತ ಕಥೆಗಳು ನಮಗೆ ಶಕ್ತಿ, ಹೆಮ್ಮೆ, ಅಧೀನತೆ ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ನೈತಿಕ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ.