47 ಸರ್ವಜ್ಞ ತ್ರಿಪದಿಗಳು | ನೀತಿಯನ್ನು ಸಾರುವ ಸರ್ವಜ್ಞನ ತ್ರಿಪದಿಗಳು

ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ದಿಗ್ಗಜರಲ್ಲಿ ಸರ್ವಜ್ಞರು ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯ ತ್ರಿಪದಿಗಳ ಮೂಲಕ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಮಿತವಾದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿ. ಅವರ ತ್ರಿಪದಿಗಳು ಎಂದರೆ ಮೂವರು ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಋಜುವಾದ, ಗಂಭೀರವಾದ ಮತ್ತು ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕವಾದ ಮಾತುಗಳು. 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಜೀವನ ನಡೆಸಿದ ಸರ್ವಜ್ಞರು ಜನಜೀವನ, ನೈತಿಕತೆ, ಧರ್ಮ, ಸಾಮಾಜಿಕತೆ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕತೆಯ ಕುರಿತು ತಮ್ಮ ಅಪಾರ ಅನುಭವವನ್ನು ತ್ರಿಪದಿಗಳ ಮೂಲಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ವಿದ್ಯೆ ಕಲಿಸದ ತಂದೆ । ಬುದ್ದಿ ಹೇಳದ ಗುರು ।

ಬಿದ್ದಿರಲು ಬಂದು ನೋಡದ ತಾಯಿಯು ।

ಶುದ್ಧ ವೈರಿಗಳು ಸರ್ವಜ್ಞ ।

ಮಾತೆಯಿಂ ಹಿತರಿಲ್ಲ, ಕೋತಿಯಂ ಮರುಳಿಲ್ಲ

ಜ್ಯೋತಿಯಿಂದಧಿಕ ಬೆಳಕಿಲ್ಲ ದೈವವ

ಜಾತನಿಂದಿಲ್ಲ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಿಲ್ಲ, ಚಿತ್ತಕ್ಕೆ ಸ್ಥಿರವಿಲ್ಲ

ಹಸ್ತದಿಂದಧಿಕ ಹಿತರಿಲ್ಲ ಪರದೈವ

ನಿಂತ್ರನಿಂದಿಲ್ಲ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ನಾಲಿಗೆಗೆ ನುಣಿಪಿಲ್ಲ ಹಾಲಿಗಿಂ ಬಿಳುಪಿಲ್ಲ

ಕಾಲದಿಂದದಧಿಕ ಅರಿವಿಲ್ಲ ದೈವವುಂ

ಶೂಲಿಯಿಂದಿಲ್ಲ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಅಂಬಳೂರೊಳಗೆಸೆವ, ಕುಂಬಾರಸಾಲೆಯಲಿ

ಇಂಬಿನ [ಕಳೆಯ ] ಮಳಿಯೊಳು -ಬಸವರಾಸ

ನಿಂಬಿಟ್ಟನೆನ್ನ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಹೆತ್ತವಳು ಮಾಳಿ ಎನ್ನ, ನೊತ್ತಿ ತೆಗೆದವಳು ಕೇಶಿ

ಕತ್ತು ಬೆನ್ನ ಹಿಡಿದವಳು ಕಾಳಿ – ಮೊಯಿದಿಲ್ಲೆನ್ನ

ಬತ್ತಲಿರಿಸಿದಳು ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಹೊಲೆಯಿಲ್ಲ ಅರಿದಂಗೆ, ಬಲವಿಲ್ಲ ಬಡವಂಗೆ

ತೊಲೆ ಕಂಬವಿಲ್ಲ , ಗಗನಕ್ಕೆ ಯೋಗಿಗೆ ಕುಲವೆಂಬುದಿಲ್ಲ

ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಕಾಡೆಲ್ಲಾ ಕಸುಗಾಯಿ, ನಾವೆಲ್ಲ ಹೆಗ್ಗಿಡವು

ಆಡಿದ ಮಾತು ನಿಜವಿಲ್ಲ ಮಲೆನಾಡು ಕಾಡು

ಸಾಕೆಂದ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಹಮ್ಮು ಎಂಬುದು ಕಿಚ್ಚು ಒಮ್ಮೆಲೇ

ನಂದುವುದೇ ? ಬೊಮ್ಮು ಹರಿ ಬೆಂದು

ಜಗಬೆಂದು ದಾಕಿಚ್ಚ ಗಮ್ಮಿಹನೆ ಯೋಗಿ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಹಸಿವ ಕೊಂದಾತಂಗೆ, ಪಶುವಧೆಯ

ಮಾಡದವಗೆ ಹುಸಿ ಕರ್ಮ

ಕಾಮವಳಿಂದಾಗೇ ಇಹಪರಿದಿ ಶಶಿಧರನೊಲಿವ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಸರ್ವಜ್ಞನೆಂಬುವನು ಗರ್ವದಿಂದಾದವನೆ

ಸರ್ವರೊಳೊಂದೊಂದು ನುಡಿಗಲಿತು

ವಿದ್ಯೆಯ ಪರ್ವತವೇ ಆದ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಸಾಲವನು ಕೊಂಬಾಗ ಹಾಲೊಗರುಂಡಂತೆ

ಸಾಲಿಗರು ಕೊಂಡು ಎಳೆವಾಗ

ಕಿಬ್ಬದಿಯ ಕೀಳು ಮುರಿದಂತೆ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಒಳಗಣ ಜ್ಯೋತಿಯ ಬೆಳಗ ಬಲ್ಲಾತಂಗೆ

ಬೆಳಗಾಯಿತೇಳಿ ಕೇಳಿ ಎಂತೆಂಬ ನುಡಿಯ

ಕಳವಳವೇಕೆ ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಸರ್ವಜ್ಞರ ಜೀವನವಿವರಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದೃಢಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ಕಾದಂಬರಿಗಳು, ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಜನಪದ ಕತೆಗಳಿಂದ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ದೊರೆಯುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಅವರು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದ್ದರು ಎಂದು ತಿಳಿಯಲಾಗಿದೆ. ಹುಟ್ಟೂರು ಶಿಂಪಿಗನಹಳ್ಳಿ (ಇಂದಿನ ಹುಳಿಯಾರ ತಾಲ್ಲೂಕು, ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವರು ಧಾರವಾಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನೇಸರಗಿ ಗ್ರಾಮ ಎಂದು ಕೂಡ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಜೀವನದ ಬಗೆಗಿನ ವಾಸ್ತವಿಕ ದಾಖಲೆಗಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಳಿಯದ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಸರ್ವಜ್ಞರು ತಮ್ಮ ತ್ರಿಪದಿಗಳ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದ ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿದ ಕವಿ. ಅವರ ಕವನಗಳು ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿವೆ. ಅವರು ವ್ಯಂಗ್ಯ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾಲದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳವಳಗಳನ್ನು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚಾರ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ದೋಷಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಧರ್ಮ, ನೀತಿ, ರಾಜಕಾರಣ, ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಮತ್ತು ಮಾನವ ಸಂಬಂಧಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಅವರು ತ್ರಿಪದಿಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ಸಂದೇಶಗಳು ಇಂದು ಕೂಡ ಪ್ರಾಸಂಗಿಕವಾಗಿವೆ.

ತತ್ವವಂತಿಕತೆಯ ಶಿಲ್ಪಿ

ಸರ್ವಜ್ಞನ ತ್ರಿಪದಿಗಳು ನುಡಿಮುತ್ತುಗಳಂತಿವೆ. ಆಕೆ ತತ್ವದ ಮೂಲವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಿ, ಅತ್ಯಂತ ಸರಳವಾಗಿ ಸಮರ್ಪಕವಾದ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ:

ಕಳ್ಳನ ಮನಸ್ಸು ಚಿನ್ನದ ಬಡಣದಂತಿರಬೇಕು,

ನಿಂತವನು ನೋಡಿದರೆ ಬಣ್ಣ ತೋರಬೇಕು,

ಆಳವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ ಬಟ್ಟೆ ಹರಿದಂತೆ!

ಈ ತ್ರಿಪದದಲ್ಲಿ ಸರ್ವಜ್ಞನು ಮನುಷ್ಯನ ನಿಜವಾದ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸುವ ಶೈಲಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ತತ್ವಗಳು ವಾಸ್ತವ ಜಗತ್ತಿನ ಸತ್ಯಗಳ ಆಳವಾದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿವೆ. ಅವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಜೀವನ ಪರಿಮಳದ ನೆಲೆವೀಳ್ಗೆ ಇರುವ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಕವನವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದ ಅವರ ತ್ರಿಪದಿಗಳು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಜನಭಾಷೆಯಲ್ಲೇ ಇದ್ದವು.

ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ನೀತಿಶಿಕ್ಷಣ

ಸರ್ವಜ್ಞನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿರೇಕ, ಅಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕುಸೂರನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಟೀಕಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಬೋಧಿಸಿರುವ ಧರ್ಮ ಅಂದರೆ ನೈತಿಕತೆ, ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ಸತ್ಯಪ್ರಜ್ಞೆ. ಅವರ ತ್ರಿಪದಿಗಳು ಧರ್ಮದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತವೆ:

ಪೂಜೆಯಿಲ್ಲದೆ ದೇವರ ಇಲ್ಲ,

ಕಲಸದಿಲ್ಲದೆ ನೀರಿಲ್ಲ,

ಮನುಜ ನಡಿತವಲ್ಲದೆ ಧರ್ಮವಿಲ್ಲ.

ಇಲ್ಲಿ ಅವರು ಬೋಧಿಸಿದ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಅಂಶವೇನೆಂದರೆ – ಧರ್ಮವು ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ, ಮನುಜನ ನಡತೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಮರ್ಶಕನಾಗಿ ಸರ್ವಜ್ಞ

ಸರ್ವಜ್ಞನು ತನ್ನ ಕಾಲದ ಸಮಾಜವನ್ನು ಗಟ್ಟಿ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ವಿಮರ್ಶಿಸಿದ ಹಿರಿಯ ವಿಮರ್ಶಕ. ಜಾತಿಯ ಭೇದಾಭಾವ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಯತೆ, ಅಂಧಶ್ರದ್ಧೆಗಳು, ನೈತಿಕ ಅವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಆಂತರಿಕ ದೋಷಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಅವರು ಇಂತಹ ಅಸಮಾನತೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸಮಾನತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದರು.

ಹುಟ್ಟುಹೆಣ್ಣು ನೋಡದೆ ಸಜ್ಜನನು ಕಂಡರೆ,

ಜಾತಿಗೊಮ್ಮೆ ಕಿವಿಮಾತು ಕೇಳದೆ ಕೇಳಿ,

ತಾವೇ ಲಜ್ಜೆಪಟ್ಟು ಬದಿಗೆ ಸರಿಯಿರಿ.

ಈ ತ್ರಿಪದದಲ್ಲಿ ಜಾತಿಭೇದದ ವಿರುದ್ಧ ಧ್ವನಿಸಿದ ಅವರು, ನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸರ್ವಜ್ಞ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕೊಡುಗೆ

ಸರ್ವಜ್ಞನು ಕನ್ನಡ ತ್ರಿಪದಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದು, ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಸವಿವರ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಸೃಜನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪದಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು, ನಿಷ್ಠುರ ವಾಸ್ತವದ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದವರು. ಸರ್ವಜ್ಞನು ತನ್ನ ಕಾಲದ ನಡಿಗೆಯ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದು, ನುಡಿಗಳ ಮೂಲಕ ಜನತೆಯ ಜ್ಞಾನದ ಅರಿವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದವರು.

ಇಂದಿಗೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಶಾಲಾ ಪಾಠ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ವಜ್ಞನ ತ್ರಿಪದಿಗಳು ಸೇರಿರುವುದು, ಅವರ ಕವನದ ಶಿಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಅವರ ತ್ರಿಪದಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹರಿದಾಡುತ್ತಿರುವುದು, ಅವರ ಶಾಶ್ವತತೆಯ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.